cybersecurity ya ndege imakhudzanso machitidwe, matekinoloje, ndi mfundo zomwe zidapangidwa kuti ziteteze ku ziwopsezo za cyber kuchokera ku ndegeyo mpaka kusungitsa komanso kupereka matikiti.
Kuchokera Pansi Pamwamba
Kuyambira pamtunda, maofesi a ndege ndi maofesi a ndege amagwiritsa ntchito njira zambiri za IT kuti agwiritse ntchito maulendo a ndege, kuyambira kukonzekera ndege kupita ku katundu woyendetsa ndege. Ziwopsezo zapadziko lapansi zimaphatikizapo chiwombolo, chinyengo, ziwopsezo zamkati, ndi kutsika kwadongosolo. Mwachitsanzo, maulendo apandege a LOT Polish Airlines adayimitsidwa zaka zingapo mmbuyomo chifukwa cha kuwukira kwapakompyuta pamakina ake okonzekera ndege.
Momwe Ndege Yekha Imatetezedwera
Masiku ano, ndege zili ndi zida za digito komanso njira zolumikizirana ndi satellite. Ndi machitidwewa omwe angapangitse ndege kukhala pachiwopsezo cha ma cyberattack omwe sali otetezedwa bwino. Mwakutero, pali miyezo yokhwima yachitetezo cha cybersecurity yomwe ilipo pamapangidwe a ndege ndi ziphaso.
Kuteteza Wokwera
Kuyambira pomwe wokwera amapita pa intaneti kukasaka maulendo apandege ndikusungitsa malo, amakhala okwera mtengo kwambiri pakuwopseza kwa intaneti. Zambiri zokhuza apaulendo kuphatikiza zolipirira komanso mbiri yaulendo zitha kuwukiridwa. Kuwukiridwa pa dongosolo losungitsa malo palokha kungayambitse kusokonezeka kwakukulu kwa magwiridwe antchito komanso kutaya ndalama kwa onse. Kukhala ndi chitetezo cha cybersecurity m'malo ndikofunikira kwambiri, ndipo pali malamulo achinsinsi omwe machitidwe amayenera kutsatira ngati njira yofunikira yochitira bizinesi.
Okonzeka Kunyamuka
Oyendetsa ndege amadalira mavenda a chipani chachitatu popereka maunyolo monga kukonza, IT, ndi ntchito zapainflight. Pokhala ndi Wi-Fi ngati njira yodziwika bwino pamaulendo apandege, kupezeka kwa intaneti kumawonjezera ngozi zakuphwanya chitetezo cha pa intaneti. Kuyang'anira munthawi yeniyeni kuyenera kuchitika kuti muwone kuwopseza kugawana nzeru ndi ziwopsezo zomwe zimachitika pa pulogalamu yaumbanda, ma ransomware, phishing, kuwukira kwa chain, ndi ziwopsezo zamkati.
Chiwopsezo Chachikulu Kwambiri cha Cyber kwa Airlines
Ngakhale kuti Hollywood ingatipangitse kukhulupirira kuti chodetsa nkhaŵa chachikulu kwa anthu ndi chakuti wina woipa akhoza kulanda ndege ndikuthawa ndikuyambitsa ngozi kapena kuwongolera ndege pazifukwa zaupandu, kwenikweni, chiwopsezo chachikulu chachitetezo cha pa intaneti ndikuphwanya deta.
Pakati pa 2019 ndi 2020, kuchuluka kwa ma cyberattack motsutsana ndi ndege ndi ma eyapoti adakwera ndi 530%. Mu 2020, EasyJet idawonetsa zambiri zamakasitomala 9 miliyoni kuphatikiza zidziwitso za kirediti kadi. British Airways idasokonekera pa data yomwe idakhudza anthu okwera theka miliyoni mu 2018 zomwe zidapangitsa kuti ndegeyo ikhale ndi chindapusa.
Zowukira zambiri za pa intaneti zimachititsidwa ndi kuba zidziwitso, kupindula kwachuma, kapenanso zifukwa zandale zomwe zimapangitsa kuti pakhale ndalama zambiri. Nthawi zina, kuwukira kwa pulogalamu yaumbanda ndi ransomware kumachitika kuti zisokoneze ntchito zamabizinesi pazifukwa zilizonse.
Kaya ndi Mpweya kapena Pamtunda kapena Panyanja
Kaya ulendo ukhale wandege, masitima apamtunda, sitima zapamadzi, kapena magalimoto, m'dziko lamasiku ano tonse timalumikizidwa ndi zochitika zapaintaneti kuchokera pa intaneti kupita kumafoni a m'manja, kulipira chakudya chamadzulo ku lesitilanti ndi kirediti kadi. M'dziko lamasiku ano lazachuma, zikuwoneka kuti chilichonse chokhudza chitetezo cha pa intaneti chingakhale kubetcha kwabwino.
